Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI

Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə qərara alıram:

1. Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:

bir ay müddətində Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin xərclər smetasını və işçilərinin say həddini təsdiq etsin, onun fəaliyyətinin təmin olunması ilə bağlı maddi-texniki təchizat məsələlərini həll etsin.

bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

3. Bu Fərman imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti  HEYDƏR ƏLİYEV

Bakı şəhəri, 20 iyul 2001-ci il

          № 544

Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında

ƏSASNAMƏ

I. Ümumi müddəalar

1. Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi (bundan sonra - Komitə) Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 21 iyul 2001-ci il tarixli 512 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmışdır.

Komitə dini fəaliyyət sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini, dini qurumlarla bağlı qanunvericiliyin müddəalarına riayət hazırlanmasını, müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarının dini qurumlarla bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Komitənin öz səlahiyyətləri daxilində qəbul etdiyi aktlar digər mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, dini fəaliyyətlə bağlı qurumlar, fiziki və hüquqi şəxslər üçün məcburi xarakter daşıyır və həmin aktların icrasına nəzarət Komitə tərəfindən həyata keçirilir.

Komitə dini qurumlarla heç bir maddi yardım göstərmir.

Komitənin əsas fəaliyyəti istiqaməti Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 48-ci maddəsinə müvafiq olaraq dini etiqad azadlığının həyata keçirilməsi üçün münasib şəraitin yaradılması ilə bağlıdır.

2. Komitə öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələri və bu Əsasnaməni rəhbər tutur. [1]

3. Komitə öz vəzifələrini yerinə yetirərkən və hüquqlarını həyata keçirərkən digər icra hakimiyyəti orqanları, yerli özünüidarəetmə orqanları və qeyri-hökumət təşkilatları ilə qarşılıqlı əlaqədə fəaliyyət göstərir, dini işlərlə bağlı onların fəaliyyətini əlaqələndirir. [2]

4. Komitə müstəqil balansa, qanunvericiliyə uyğun sərəncamında olan dövlət əmlakına, xəzinə və bank hesablarına, üzərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin təsviri və öz adı həkk olunmuş möhürə, müvafiq ştamplara və blanklara malikdir.

5. Komitənin saxlanma xərcləri və fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi və qanunvericiliklə nəzərdə tutulan digər mənbələr hesabına maliyyələşdirilir. [3]

6. Komitə Bakı şəhərində yerləşir.

Komitə yerlərdə vəzifələrini bölgələr üzrə şöbələri vasitəsilə həyata keçirir. [4]

II. Komitənin fəaliyyət istiqamətləri [5]

6-1. Komitənin fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:

6-1.1. dini etiqad azadlığının təmin olunması sahəsində fəaliyyət göstərir;

6-1.2. dini etiqad azadlığı sahəsində vahid dövlət siyasətinin formalaşmasında iştirak edir və bu siyasətin həyata keçirilməsini təmin edir;

6-1.3. dövlət-din münasibətlərinin tənzimlənməsini və inkişafını təmin edir;

6-1.3-1. dini etiqad sahəsində maarifləndirmə işi aparır; [6]

6-1.4. dini qurumların dövlət qeydiyyatını həyata keçirir;

6-1.5. öz səlahiyyətləri daxilində dini təhsil ilə bağlı məsələlərin tənzimlənməsində iştirak edir; [7]

6-1.6. qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər istiqamətlərdə fəaliyyət göstərir.

III. Komitənin əsas vəzifələri [8]

7. Komitənin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:

7.1. Dini etiqad azadlığının həyata keçirilməsi üçün müvafiq şəraitin yaradılması;

7.2. Dini etiqad azadlığı ilə bağlı qanunvericilik aktlarına riayət olunmasına nəzarətin təmin edilməsi;

7.3. dini qurumların qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada dövlət qeydiyyatının həyata keçirilməsi, dini qurumların dövlət reyestrinin aparılması, dini qurumların dövlət qeydiyyatı haqqında məlumatların kütləvi informasiya vasitələrində dərc edilməsi, dini qurumların təşkilati işlərinin qanunauyğun qurulmasına köməklik göstərilməsi; [9]

7.4. Dini qurumların xahişi əsasında dövlət orqanları ilə razılaşmalar əldə edilməsində və dövlət orqanları tərəfindən həlli tələb olunan məsələlərdə dini qurumlara lazımi yardım göstərilməsi;

7.5. Müxtəlif dini etiqadların dini qurumları arasında qarşılıqlı hörmət, anlaşma və dözümlülük mühitinin möhkəmlənməsinə kömək edilməsi, dini radikalizmin və ekstremizmin, dini zəmində qarşıdurma və ayrı-seçkilik hallarının, digər mənfi təzahürlərin qarşısının alınması; [10]

7.6. Dini mərkəzlərdən, dini idarələrdən, digər dini qurumlardan məlumatlar almaqla ümumi məlumat bankının yaradılması;

7.7. Dini təşkilatların beynəlxalq dini hərəkat, forum, beynəlxalq dini mərkəzlərlə və xarici dini qurumlarla işgüzar əlaqələrdə iştirakına kömək edilməsi;

7.8. dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarında), audio və video materialların, mal və məmulatların və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının dinşünaslıq ekspertizasının aparılmasının təmin edilməsi; [11]

7.9. İcra hakimiyyəti orqanlarının dini işlərlə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və bu fəaliyyətə nəzarətin həyata keçirilməsi. Rayon və şəhər icra hakimiyyətləri yanında yaradılmış dini məsələlər üzrə komissiyaların işinin təşkilinə kömək göstərilməsi;

7.9-1. ölkədəki dini durum haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə ildə iki dəfə hesabatların təqdim edilməsi; [12]

7.9-2. qanunda göstərilən əsaslar olduqda dini qurumun ləğv olunması barədə məhkəməyə müraciət edilməsi;

7.9-3. dini qurumlara münasibətdə cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada və hallarda nəzarət orqanının funksiyalarının həyata keçirilməsi;

7.9-4. qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş müvafiq inzibati xətalar haqqında işlərə baxılması;

7.9-5. “Dini etiqad azadlığı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 24-cü maddəsinin ikinci hissəsinə uyğun olaraq, dini mərkəz tərəfindən vətəndaşların təhsil almaq üçün xarici ölkələrin dini tədris müəssisələrinə göndərilməsinə, dini tədris müəssisələri tələbələrinin və müəllimlərinin, habelə din xadimlərinin və mütəxəssislərinin mübadiləsinə razılıq verilməsi; [13]

7.9-6. dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarında), audio və video materialların, mal və məmulatların və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının istehsalına, idxalına və yayılmasına nəzarət edilməsi, o cümlədən dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarında), audio və video materialların, mal və məmulatların və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının istehsalına, idxalına, ixracına və yayılmasına, habelə onların satışı üçün ixtisaslaşdırılmış satış məntəqələrinin yaradılmasına razılıq verilməsi; [14]

7.9-7. dini ibadət yerlərinin tikintisinin və yenidən qurulmasının məqsədəuyğunluğu barədə rəy verilməsi;

7.9-8. dini qurumların fəaliyyəti ilə bağlı mübahisəli məsələlərin həllində dövlət adından iştirak edilməsi;

7.10. dini təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinə xüsusi razılığın (lisenziyanın) verilməsi üçün rəy verilməsi, Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi ilə birlikdə dini təhsil müəssisələrinin proqramlarının təhlil edilməsi, tədris plan və proqramlarının təsdiq edilməsi, dini tədrisin keyfiyyətinin müəyyən edilməsi üçün rəy verilməsi; [15]

7.10-1. nəzarət markası ilə markalanmış dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarında), audio və video materialların, mal və məmulatların və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının satışı üzrə ixtisaslaşdırılmış satış məntəqələrində yoxlamalar aparılması, həmin məntəqələrin fəaliyyətində qanun pozuntusu aşkarlandığı təqdirdə, fəaliyyəti dayandırma, məsuliyyətə cəlb etmə ilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsi;

7.10-2. qanunazidd fəaliyyət göstərən dini qurumların məsuliyyətə cəlb edilməsi üçün tədbirlər (dini fəaliyyətin dayandırılması, dövlət orqanlarına müraciət edilməsi) görülməsi, ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən yaradılan və tarixi-ənənəvi kökü olmayan ibadət və ziyarət yerlərinin fəaliyyəti barədə müvafiq dövlət orqanları qarşısında məsələ qaldırılması;

7.10-3. dini qurumların fəaliyyət qaydasının pozulması, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər (dini mərkəz tərəfindən dəvət edilmiş din xadimləri istisna olmaqla) tərəfindən dini təbliğatın aparılması, dini ayinlərin icrasına maneçilik törədilməsi, dini ayinlərin icrası adı altında vətəndaşların hüquqlarına qəsd edilməsi barədə məlumatın tədbir görülməsi üçün hüquq mühafizə orqanlarına göndərilməsi və öz nəzarətində saxlanılması; [16]

7.10-4. dini təhsil müəssisələrinin fəaliyyətində aşkarlanmış qanun pozuntuları barədə müvafiq dövlət orqanlarına məlumat verilməsi;

7.10-5. dini təhsil müəssisələri istisna olmaqla, mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün təhsil müəssisələrində dinşünaslıq, din tarixi, dini-idraki, dini-fəlsəfi fənlər və müqəddəs dini kitabların əsasları üzrə tədris proqramlarının, tədris vəsaitlərinin hazırlanmasında iştirak edilməsi və təsdiqinə razılıq verilməsi;

7.10-6. xarici ölkələrdə yerləşən ziyarətgahlara turlar nəzərdə tutan turizm fəaliyyətinə xüsusi razılığın (lisenziyanın) rəsmiləşdirilməsi məqsədi ilə rəy verilməsi;

7.10-7. dini mətbu nəşrlərin təsis edilməsi barədə müraciətlərə dair rəy verilməsi;

7.10-8. islam dininə mənsub din xadimlərinin attestasiyasında iştirak edilməsi;

7.10-9. ibadət yerlərinə din xadimlərinin, o cümlədən yeni din xadimlərinin təyin olunması barədə dini mərkəz və ya idarə qarşısında məsələ qaldırılması;

7.10-10. nizamnaməsində dini dəyərlərin təbliği ilə bağlı fəaliyyət istiqamətləri olan qeyri-kommersiya hüquqi şəxslərinin dövlət qeydiyyatına alınması üçün rəy verilməsi;

7.10-11. islam dininə aid ayin və mərasimləri aparan şəxslər barədə rəy verilməsi;

7.10-12. qəbiristanların salınmasının məqsədəuyğunluğu barədə rəy verilməsi;

7.10-13. dini sahəyə ayrılan büdcə vəsaitləri, kreditlər, qrantlar və digər maliyyə vəsaitlərindən təyinatı üzrə səmərəli istifadə olunmasının təmin edilməsi; [17]

7.10-14. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin müraciəti əsasında xaricdə dini təhsil almış Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının islam dininə aid ayin və mərasimlərin aparılmasına buraxılması üçün razılıq verilməsi; [18]

7.11. Xaricdəki müqəddəs yerlərə ziyarətin təşkilində, bu məsələlərlə bağlı dövlətlərarası razılaşmaların əldə olunmasında iştirak edilməsi;

7.12. Dini maarifçilik işinin genişləndirilməsi, dini qarşıdurmanın qarşısını almaq məqsədilə kütləvi informasiya vasitələri ilə iş sahəsində fəaliyyət göstərən müvafiq qurumlarla birgə tədbirlərin həyata keçirilməsi;

7.13. Müqəddəs kitabları öyrənmə kurslarının fəaliyyətinə nəzarətin həyata keçirilməsi, “Dini etiqad azadlığı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun fəaliyyət göstərməyən müqəddəs kitabları öyrənmə kurslarının fəaliyyətinin dayandırılması və bu barədə müvafiq dini mərkəzə (idarəyə) məlumat verilməsi; [19]

7.14. Öz fəaliyyəti haqqında əhalinin məlumatlandırılmasının, internet saytının yaradılmasının, malik olduğu və siyahısı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş açıqlanmalı olan ictimai informasiyanın həmin saytda yerləşdirilməsinin və bu informasiyanın daimi yeniləşdirilməsinin təmin edilməsi [20]

7.15. din sahəsində mütəxəssislərin hazırlanması və ixtisaslarının artırılması üçün tədbirlər görülməsi ixtisasartırma kurslarının təşkili; [21]

7.16. Komitənin fəaliyyəti ilə bağlı daxil olan ərizə və şikayətlərə baxılması və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada tədbirlər görülməsi;

7.17. Komitənin strukturunun və fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində öz səlahiyyətləri daxilində tədbirlər görülməsi;

7.18. fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələrin yerinə yetirilməsi.

III. Komitənin əsas funksiyaları

8. Komitə ona həvalə olunmuş vəzifələrə uyğun olaraq aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:

8.1. Dini qurumların təsis sənədlərinin və nizamnamələrinin (əsasnamələrinin) qanunvericiliyə uyğunluğunun ekspertizasını keçirir və onları dövlət qeydiyyatına alır, dini qurumun təşkilat işlərinin qanunauyğun qurulmasına köməklik göstərir;

8.2. Dini qurumların dövlət reyestrini aparır və dini qurumalın dövlət qeydiyyatı haqqında məlumatı kütləvi informasiya vasitələrində dərc edir. [22]

8.3. Respublikadakı dini qurum haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə vaxtaşırı hesabatlar təqdim edir;

8.4. «Dini etiqad azadlığı haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun və digər qanunvericilik aktlarının tələblərinə riayət olunmasına nəzarət edir;

8.4-1. dini qurumlara münasibətdə qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada və hallarda cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı nəzarət orqanının funksiyalarını həyata keçirir; [23]

8.5. Dövlət orqanları tərəfindən həlli tələb olunan məsələlərdə dini qurumlara səlahiyyətləri daxilində yardım göstərir;

8.6. Dini qurumların fəaliyyəti ilə bağlı mübahisəli məsələlərin həllində dövlət adından iştirak edir;

8.7. Yerlərdə dini durumu öyrənmək üçün yerli icra hakimiyyəti orqanları ilə mütəmadi əlaqələr saxlayır;

8.8. Dövlət-din münasibətlərinin tənzimlənməsi və müvafiq qanunvericiliyin icrasına nəzarətin həyata keçirilməsi ilə bağlı vaxtaşırı respublika və bölgə müşavirələri keçirir;

8.9. Öz səlahiyyətləri daxilində xarici dövlətlərin müvafiq orqanları və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq edir;

8.10. Nəşriyyat, beynəlxalq əlaqələr, ziyarət və s. məsələlərin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada həlli üçün dini qurumlarla əməkdaşlıq edir;

8.11. Dini ayinlərin icrası ilə əlaqədar vətəndaşların və dini qurumların hüquqlarının qorunması məsələsinin dövlət orqanları tərəfindən müzakirə olunmasında iştirak edir;

8.12. Dini ayinlərin icrası və dini qurumların fəaliyyəti haqqında normativ hüquqi aktların layihələrinin hazırlanmasında və müzakirəsində iştirak edir, Komitənin səlahiyyətlərinə aid edilmiş məsələlərə dair qanun layihələrini, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarının, digər normativ-hüquqi aktların layihələrini hazırlayıb müəyyən olunmuş qaydada müvafiq orqanlara təqdim edir;

8.13. Müvafiq beynəlxalq tədbirlərdə müəyyən edilmiş qaydada iştirak edir və öz səlahiyyətləri çərçivəsində Azərbaycan Respublikasını təmsil edir;

8.14. Dini qurumlar tərəfindən qanunvericiliyin pozulması halları barədə müvafiq səlahiyyətli dövlət orqanları qarşısında məsələlər qaldırır;

8.15. Xaricdəki müqəddəs yerlərə ziyarətlərin təşkilində və müvafiq sənədlərin hazırlanmasında dini mərkəzə və qurumlara köməklik göstərir;

8.16. Beynəlxalq tədbir və görüşlərdə dini qurumların iştirakını təmin edir və belə tədbirlərin respublikada həyata keçirilməsinə köməklik göstərir;

8.17. Xarici ölkələrin dini təhsil müəssisələrinə göndərilməsi işində iştirak edir;

8.18. Dini mərkəz və idarələrin, dini qurumların cari məsələlərinin qanun çərçivəsində tənzimlənməsində iştirak edir, yaranmış problemlərin həlli barədə müvafiq dövlət orqanları qarşısında vəsatət qaldırır;

8.19. Komitə öz vəzifələrini və funksiyalarını mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, hüquq mühafizə və digər dövlət hakimiyyəti orqanları ilə qarşılıqlı əlaqədə həyata keçirir;

8.20. Qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər funksiyaları həyata keçirir.

IV. Komitənin hüquqları

9. Komitənin öz vəzifələrini həyata keçirmək üçün aşağıdakı hüquqları vardır; [24]

9.1. Dövlət-din münasibətlərinə, din haqqında qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərlə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə müraciət etmək;

9.2. dinşünaslıq ekspertizasının aparılmasının təmin edilməsi məqsədi ilə dini qurumların nümayəndələrini və müvafiq mütəxəssisləri cəlb etmək; [25]

9.3. Səlahiyyətlərinə aid edilmiş məsələlərin işlənib hazırlanması və yerinə yetirilməsi üçün qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada ekspert və məsləhətçiləri cəlb etmək, onlarla müqavilələr (kontraktlar) bağlamaq;

9.4. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada dövlət mətbuat orqanı təsis etmək, xüsusi bülletenlər və digər nəşrlər buraxmaq;

9.5. Səlahiyyətləri çərçivəsində və Komitənin qarşısında duran vəzifələri həyata keçirmək məqsədilə müvafiq strukturlar təsis etmək;

9.6. Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən dini təhsil müəssisələrinin fəaliyyəti barədə tabe olduqları dini mərkəz və idarələrdən, habelə bilavasitə dini təhsil müəssisələrindən məlumatlar və hesabatlar almaq, dini təhsil müəssisələrində dini təhsillə bağlı yoxlamalar aparmaq; [26]

9.7. Dini təfriqə, məzhəb ayrı-seçkiliyi, milli təhlükəsizliyə, zidd dini-siyasi təxribatlar və digər qeyri-qanuni dini fəaliyyətlə bağlı hərəkətlər və hallar barədə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə və Nazirlər Kabinetinə mütəmadi olaraq məlumat vermək, bu barədə əlaqədar dövlət orqanları qarşısında məsələ qaldırmaq;

9.8. Dini qurumların, eyni zamanda ayrı-ayrı şəxslərin dini etiqad azadlığı ilə bağlı qanunvericiliyə zidd hərəkətləri barədə onların təmsil olunduqları dini mərkəz və idarə qarşısında məsələ qaldırmaq;

9.9. Dini etiqad azadlığı ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinin müddəalarının pozulduğu halda müəyyən edilmiş qaydada dini qurumların fəaliyyətinə xitam verilməsi barədə məhkəməyə müraciət etmək; [27]

9.10. Azərbaycan Respublikasının dini etiqad azadlığı ilə bağlı qanunvericilik aktlarının tələblərinə riayət olunmasını təmin etmək məqsədilə əsas olduğu təqdirdə qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada dini qurumların fəaliyyətinə müdaxilə etmək və onlardan dini fəaliyyətə dair və maliyyə hesabatları tələb etmək; [28]

9.10-1. nəzarət markası ilə markalanmış dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarında), audio və video materialların, mal və məlumatların və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının satışı üzrə ixtisaslaşdırılmış satış məntəqələrinin fəaliyyəti barədə məlumatlar almaq;

9.10-2. dini təhsil müəssisələrinə tələbə qəbulu məqsədi ilə yaradılmış dini komissiyaların fəaliyyətində iştirak etmək; [29]

9.11. Dini qurumların dövlət qeydiyyatını həyata keçirmək, qanuna zidd olaraq fəaliyyət göstərən dini qurumların qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyətə cəlb edilməsi məqsədilə müvafiq tədbirləri (dini fəaliyyətin dayandırılması, aidiyyəti dövlət orqanlarına müraciət edilməsi və digər tədbirlər) həyata keçirmək, ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən yaradılan və tarixi-ənənəvi kökü olmayan ibadət və ziyarət yerlərinin fəaliyyəti barədə müvafiq dövlət orqanları qarşısında məsələ qaldırmaq; [30]

9.12. Dini təhsil müəssisələri istisna olmaqla, mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün təhsil müəssisələrində dinşünaslıq, din tarixi, dini-idrakı, dini-fəlsəfi fənlər və müqəddəs dini kitabların əsasları üzrə tədris proqramlarının, tədris vəsaitlərinin hazırlanmasında iştirak etmək və təsdiqinə razılıq vermək; [31]

9.13. Vaxtilə müsadirə olunmuş və başqa məqsədlər üçün istifadə edilən dini obyektlərin dini icmalara qaytarılması barədə qanuna müvafiq şəkildə aidiyyatı olan təşkilatlar qarşısında məsələ qaldırmaq;

9.14. Dini qurumların fəaliyyət qaydasının pozulması, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər tərəfindən din təbliğatın aparılması, dini ayinlərin icrasına maneçilik törədilməsi, dini ayinlərin icrası adı altında vətəndaşların hüquqlarına qəsd edilməsi ilə əlaqədar müəyyən edilmiş məlumat və ya sənədi müvafiq tədbirlər görülməsi üçün hüquq mühafizə orqanına göndərmək və öz nəzarətində saxlamaq;

9.14-1. öz səlahiyyətləri daxilində dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarına, fiziki və hüquqi şəxslərə zəruri məlumatlar (sənədlər) barədə sorğu vermək və onlardan belə məlumatları (sənədləri) almaq; [32]

9.14-2. dini qurumların fəaliyyəti ilə bağlı mübahisəli məsələlərin qanun çərçivəsində tənzimlənməsində iştirak etmək, yaranmış problemlərin həlli barədə müvafiq dövlət orqanları qarşısında vəsatət qaldırmaq;

9.14-3. dini ayinlərin icrası ilə əlaqədar vətəndaşların və dini qurumların hüquqlarının qorunması məsələsinin dövlət orqanları tərəfindən müzakirə olunmasında iştirak etmək;

9.15. Səlahiyyətlərinə aid məsələlər üzrə metodik və təlimat xarakterli göstərişlər, məsləhət və izahlar vermək; [33]

9.16. Ərizələri və digər məlumatları qeydiyyata almaq, qanunla müəyyən edilmiş qaydada onlara baxılmasını təmin etmək;

9.17. İslam dini icmalarının Azərbaycan Respublikasının ərazisində, qeyri-islam dini icmalarının Azərbaycan Respublikasının ərazisində və Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda fəaliyyət göstərən dini mərkəzlərindən (idarələrindən) dövlət qeydiyyatı və digər məsələlərlə bağlı müvafiq sənədləri tələb etmək;

9.18. Dini qurumlarla bağlı qanunvericiliyə uyğun fəaliyyət göstərməyən Müqəddəs kitabları öyrənmə kurslarının fəaliyyətini dayandırmaq və bu barədə müvafiq dini mərkəzə (idarəyə) məlumat vermək; [34]

9.19. Fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun rəy vermək, təhlillər və ümumiləşdirmələr aparmaq, analitik materiallar hazırlamaq, təkliflər vermək;

9.20. Dini qurumlardan, o cümlədən onların tabe olduğu dini mərkəzlərdən (idarələrdən) öz fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun məlumatlar və hesabatlar almaq; [35]

9.21. Dini maarifləndirmə işi aparmaq, dövlət-din münasibətləri və bu sahədə digər məsələlər barədə əhalini məlumatlandırmaq məqsədilə qanunvericiliyə uyğun olaraq televiziya və radio yayımı kanallarından, digər kütləvi informasiya vasitələrindən istifadə etmək;

9.22. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla, xarici dövlətlərin aidiyyəti dövlət orqanları ilə əməkdaşlıq etmək;

9.22-1. dövlət-din münasibətlərinin tənzimlənməsi və müvafiq qanunvericiliyin icrasına nəzarətin həyata keçirilməsi ilə bağlı vaxtaşırı müşavirələr keçirmək; [36]

9.22-2. müvafiq beynəlxalq tədbirlərdə müəyyən edilmiş qaydada iştirak etmək və öz səlahiyyətləri çərçivəsində Azərbaycan Respublikasını təmsil etmək;

9.22-3. yerlərdə dini durumu öyrənmək üçün yerli icra hakimiyyəti orqanları ilə mütəmadi əlaqələr saxlamaq;

9.22-4. islam dininə aid ibadət yerlərinin rəhbərliyinə təyin edilən din xadimləri barədə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsindən məlumat almaq;

9.22-5. dövlət-din münasibətləri sahəsində məqsədli proqramlar hazırlamaq və həyata keçirmək;

9.23. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər hüquqları həyata keçirmək. [37]

V. Komitənin fəaliyyətinin təşkili

10.1. Komitənin fəaliyyətinə onun sədri rəhbərlik edir;

10.2. Komitənin sədri Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin olunur və vəzifədən azad edilir. Komitənin sədri Komitəyə həvalə olunmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsi və hüquqların həyata keçirilməsi üçün şəxsən məsuliyyət daşıyır; [38]

10.2-1. Komitənin strukturu, Komitənin aparatının və strukturuna daxil olan qurumların işçilərinin say həddi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən müəyyən edilir. [39]

10.3. Komitənin sədrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin olunan və vəzifədən azad edilən dörd müavini vardır. Komitə sədrinin birinci müavini və müavinləri onlara Komitənin sədri tərəfindən həvalə edilmiş vəzifələri yerinə yetirir və bunun üçün şəxsən məsuliyyət daşıyırlar; [40]

10.4. Komitənin sədri və müavinləri arasında vəzifə bölgüsü Komitənin sədri tərəfindən aparılır. [41]

10.5. Komitənin sədri:

Komitənin fəaliyyətinin təşkil edir;

müəyyən olunmuş əməkhaqqı və işçilərin say həddi daxilində Komitənin regional orqanlarını yaradır, yenidəntəşkil və ləğv edir; [42]

müəyyən edilmiş struktur, əməkhaqqı fondu və işçilərin say həddi daxilində Komitənin aparatının, tabeliyində olan qurumlarının strukturunu, ştat cədvəlini və ayrılmış büdcə təxsisatı daxilində onların xərclər smetasını təsdiq edir, Komitənin aparatının struktur bölmələrinin və tabeliyində olan qurumların əsasnamələrini təsdiq edir; [43]

zonalar üzrə öz səlahiyyətli nümayəndələrini təyin edir və onların statusunu müəyyən edir; [44]

qanunvericiliyə uyğun olaraq icrası məcburi olan əmr və sərəncamlar verir, normativ hüquqi aktları təsdiq edir (imzalayır), onların icrasını təşkil edir və nəzarəti həyata keçirir;

Komitənin vəzifəli şəxslərinin qanunvericiliyə zidd olan qərarlarını ləğv edir; [45]

dövlət orqanları, məhkəmələr, dini qurum və mərkəzlərdə, xarici və beynəlxalq təşkilatlarda, hüquqi və fiziki şəxslərlə, bələdiyyələrlə əlaqələrdə Komitəni vəkalətnaməsiz təmsil edir, vəkalətnamələr verir;

Komitənin işçilərini Azərbaycan Respublikasının əmək qanunvericiliyinə müvafiq olaraq vəzifəyə təyin edir və vəzifədən azad edir, onlar barəsində həvəsləndirmə və intizam tənbeh tədbirlərini təsdiq edir;

Komitənin fəaliyyəti barədə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə və Nazirlər Kabinetinə mütəmadi olaraq hesabatlar və məlumatlar verir;

Komitənin maliyyə vəsaitlər və əmlakı barəsində sərəncam verir;

qanunvericiliyə uyğun olaraq digər səlahiyyətləri həyata keçirir.

10.6. Komitədə Komitənin sədrindən (Kollegiya sədri), onun müavinlərindən, habelə Komitənin digər rəhbər işçilərindən Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə İdarəsinin rəisindən ibarət Kollegiya yaradılır. Kollegiya üzvlərinin sayı və tərkibi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə tərəfindən təsdiq edilir; [46]

10.7. Komitənin Kollegiyası öz iclaslarında Komitənin fəaliyyəti ilə bağlı məsələləri müzakirə edir və onlar haqqında müvafiq qərarlar qəbul edir. Kollegiyanın iclasları Kollegiya üzvlərinin yarıdan çoxu iştirak etdikdə səlahiyyətlidir. Kollegiyanın qərarları onun üzvlərinin sadə səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Komitənin Kollegiyasının qərarı qəbul edilərkən səslər bərabər olarsa, Kollegiyanın sədrinin səsi həlledici hesab edilir. Kollegiyanın qərarları protokollarla rəsmiləşdirilir və bir qayda olaraq sədrin əmrləri ilə həyata keçirilir. [47]

Komitənin Kollegiyasının üzvləri arasında fikir ayrılığı yarandığı hallarda Komitənin sədri bu barədə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə məlumat verərək öz qərarını həyata keçirir. Kollegiyanın üzvləri şəxsi fikirlərini Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə çatdıra bilərlər. [48]

Zəruri hallarda Kollegiyanın iclaslarında iştirak etmək üçün müzakirə olunan məsələlərlə bilavasitə əlaqəli olan icra hakimiyyəti orqanlarının, idarə, müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının, habelə dini qurumların nümayəndələri dəvət edilə bilərlər. [49]

İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI

1.       27 may 2005-ci il tarixli 238 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2005-ci il, № 5, maddə 403)

2.       10 mart 2008-ci il tarixli 726 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2008-ci il, № 3, maddə 175)

3.       11 noyabr 2008-ci il tarixli 14 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 21 noyabr 2008-ci il, № 261, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2008-ci il, № 11, maddə 970)

4.       20 iyul 2009-cu il tarixli 130 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 22 iyul 2009-cu il, № 158, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009-cu il, № 7, maddə 533)

5.       2 noyabr 2009-cu il tarixli 178 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 4 noyabr 2009-cu il, № 246, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009-cu il, № 11, maddə 881)

6.       21 dekabr 2009-cu il tarixli 195 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 27 dekabr 2009-cu il, № 289)

7.       15 fevral 2011-ci il tarixli 381 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 18 fevral 2011-ci il, № 38, “Azərbaycan” qəzeti, 20 fevral 2011-ci il, № 40, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 02, maddə 85)

8.       22 dekabr 2011-ci il tarixli 563 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 23 dekabr 2011-ci il, № 278, “Azərbaycan” qəzeti, 25 dekabr 2011-ci il, № 286, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2011-ci il, № 12, maddə 1138)

9.       16 noyabr 2012-ci il tarixli 750 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2012-ci il, № 11, maddə 1110)

10.    6 fevral 2013-cü il tarixli 819 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 7 fevral 2013-cü il, № 28; “Azərbaycan” qəzeti, 10 fevral 2013-cü il, № 31; Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, № 02, maddə 113)

11.    15 aprel 2014-cü il tarixli 151 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti, 16 aprel 2014-cü il, № 76, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 04, maddə 367)

12.    25 noyabr 2014-cü il tarixli 376 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 11, maddə 1416)

13.    15 fevral 2018-ci il tarixli 1826 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Xalq” qəzeti, 16 fevral 2018-ci il, № 36, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, № 2, maddə 190)

14.    17 iyul 2020-ci il tarixli 1109 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Xalq” qəzeti, 18 iyul 2020-ci il, № 139, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, № 7, maddə 889)

15.    3 mart 2023-cü il tarixli 2053 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikası Prezidentinin rəsmi internet saytı 3 mart 2023-cü il, “Xalq” qəzeti, 5 mart 2023-cü il, № 50)

FƏRMANA EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI