"Qeyri-hökumət təşkilatının illik maliyyə hesabatının forması, məzmunu və təqdim edilməsi Qaydası"nın təsdiq edilməsi haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI

"Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 27 avqust tarixli 146 nömrəli Fərmanının 1.3-cü bəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti qərara alır:

1. "Qeyri-hökumət təşkilatının illik maliyyə hesabatının forması, məzmunu və təqdim edilməsi Qaydası" təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Bu qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

 Azərbaycan Respublikasının Baş naziri  A.RASİZADƏ

Bakı şəhəri, 25 dekabr 2009-cu il

       № 201

Qeyri-hökumət təşkilatının illik maliyyə hesabatının forması, məzmunu və təqdim edilməsi

QAYDASI

1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR

1.1. Bu Qayda "Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 27 avqust tarixli 146 nömrəli Fərmanının 1.3-cü bəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə hazırlanmışdır və qeyri-hökumət təşkilatlarının, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin illik maliyyə hesabatlarının formasını, məzmununu və təqdim edilməsi qaydasını müəyyən edir. [1]

1.2. Qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri illik maliyyə hesabatlarını bu Qayda ilə müəyyən edilmiş formaya uyğun tərtib edirlər. [2]

2. ƏSAS ANLAYIŞLAR

Bu Qaydada istifadə olunmuş anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir:

2.1. Qeyri-hökumət Təşkilatları üçün Milli Mühasibat Uçotu Standartı - Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilən mühasibat uçotu standartlarıdır; [3]

2.2. Maliyyə hesabatları – mühasibat uçotu subyektinin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti, habelə maliyyə vəziyyəti barədə sistemləşdirilmiş məlumatları özündə əks etdirən hesabatlardır. [4]

2.3. Maliyyə fəaliyyəti - qeyri-hökumət təşkilatının, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin nizamnaməsinə (əsasnaməsinə) uyğun olaraq müəyyən edilmiş məqsədlərə nail olmaq üçün malların satılması, xidmətlərin göstərilməsi və (və ya) işlərin görülməsi nəticəsində pul vəsaitlərinin (və ya onun ekvivalentlərinin) əldə edilməsi, istifadəsi və idarə edilməsi üzrə ilkin uçot sənədləri əsasında əməliyyatların aparılmasıdır.

2.4. Əsas fondlar - təsərrüfat fəaliyyətində əmək vasitəsi kimi istifadə müddəti bir ildən artıq olan, istismar zamanı öz formasını dəyişməyən, lakin köhnəlməyə məruz qalan malların istehsalı, işlərin görülməsi və xidmətlərin göstərilməsi və ya onun idarə olunması məqsədləri üçün əldə edilmiş, habelə təsərrüfat üsulu ilə yaradılmış aktivlərdir.

2.5. Hesablama metodu - əməliyyatların, digər hadisə və şərtlərin onların baş verdiyi zaman (pul vəsaitinin və ya onun ekvivalentinin alınması və ya ödənilməsi zamanı deyil) uçota alınmasıdır. [5]

3. İLLİK MALİYYƏ HESABATLARININ FORMASI

3.1. Qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri üzrə illik maliyyə hesabatlarının komponentləri aşağıdakılardan ibarətdir:

3.1.1. Maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat. Forma № 1;

3.1.2. Maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabat. Forma № 2;

3.1.3. Xalis aktivlərdə (kapitalda) dəyişikliklər haqqında hesabat. Forma № 3;

3.1.4. Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat. Forma № 4; [6]

3.1.5. Əhəmiyyətli uçot siyasəti və izahlı qeydlər.

Bu Qaydanın əlavələrində göstərilən maliyyə hesabatlarının formaları nümunəvi olduğuna görə, zərurət yarandıqda, qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri həmin hesabat formalarına müvafiq maddələr əlavə edə bilərlər.

4. İLLİK MALİYYƏ HESABATLARININ MƏZMUNU

Maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatın məzmunu

4.1. Qeyri-hökumət təşkilatlarının, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatlarına aşağıdakıları əks etdirən maddələr daxil edilir: [7]

4.1.1. uzunmüddətli aktivlər;

4.1.2. qısamüddətli aktivlər;

4.1.3. xalis aktivlər (kapital);

4.1.4. uzunmüddətli öhdəliklər;

4.1.5. qısamüddətli öhdəliklər.

Maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabatın məzmunu

4.2. Qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabatı hesablama metodu əsasında təqdim edir. Maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabata aşağıdakıları əks etdirən maddələr daxil edilir: [8]

4.2.1. cəmi gəlirlər;

4.2.2. cəmi xərclər;

4.2.3. ümumi mənfəət (zərər).

Xalis aktivlərdə (kapitalda) dəyişikliklər haqqında hesabatın məzmunu [9]

4.3. Xalis aktivlərdə (kapitalda) dəyişikliklər haqqında hesabata aşağıdakıları əks etdirən maddələr daxil edilir:

4.3.1. kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olduqda, hesabat dövrünün mənfəət və ya zərəri;

4.3.2. qeyri-kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olduqda, hesabat dövrünün artıqlığı (profisiti) və ya kəsiri (defisiti);

4.3.3. ayrıca açıqlanmış xalis aktivlərin (kapitalın) hər bir komponenti üzrə qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən təsdiq edilmiş uçot siyasətində, uçot qiymətlərində dəyişikliklərin və əvvəlki hesabat dövrlərinin səhvləri üzrə düzəlişlərin nəticələri;

4.3.4. Nizamnamə Fonduna ilkin və əlavə qoyuluşların məbləğləri;

4.3.5. yığılmış xalis aktivlər (kapital) üzrə hesabat dövrünün əvvəlinə, hesabat tarixinə qalıqlar və hesabat dövrü ərzində olan dəyişikliklər;

4.3.6. yaradılmış kapital ehtiyatları üzrə hesabat dövrünün əvvəlinə, hesabat tarixinə qalıqlar və hesabat dövrü ərzində olan dəyişikliklər.

4.4. Bu Qaydanın 4.3-cü bəndinin tələbləri xalis aktivlərin (kapitalın) hər bir elementinin hesabat dövrünün əvvəlinə və sonuna olan qalıqlarının sütun formatında tutuşdurulması vasitəsilə yerinə yetirilə bilər.

Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın məzmunu [10]

4.5. Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabata əməliyyat fəaliyyətlərindən yaranan pul vəsaitlərinin hərəkəti üzrə aşağıdakı maddələr daxil edilir:

4.5.1. giriş, illik abunə və üzvlük haqları nəticəsində yaranan pul vəsaitlərindən daxilolmalar;

4.5.2. təsərrüfat subyekti tərəfindən təmin edilən mal və xidmətlərin qiymətləri üzrə yaranan pul vəsaitlərindən daxilolmalar;

4.5.3. qrantlar və üçüncü tərəflərdən ianələr nəticəsində yaranan pul vəsaitlərindən daxilolmalar; [11]

4.5.4. royalti, haqlar, komisyon yığımları və digər gəlirlərdən yaranan pul vəsaitlərindən daxilolmalar;

4.5.5. müavinətlərin, maliyyə yardımlarının və s. ödənişləri kimi təşkilatın əsas fəaliyyəti ilə bağlı pul vəsaitlərinin ödənişləri;

4.5.6. mallar və xidmətlərə görə təchizatçılara pul vəsaitlərinin ödənişləri;

4.5.7. işçilərə və onların adından pul vəsaitlərinin ödənişləri;

4.5.8. əməliyyat fəaliyyəti ilə əlaqədar olan əmlak vergisi və ya mənfəət vergisi ilə bağlı uyğun pul vəsaitlərinin ödənişləri;

4.5.9. məhkəmə prosesləri ilə əlaqədar pul vəsaitlərinin daxilolmaları və ödənişləri.

Əhəmiyyətli uçot siyasəti və qeydlər [12]

4.6. Qeyri-hökumət təşkilatlarının, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin əhəmiyyətli uçot siyasəti və izahlı qeydlərində aşağıdakılar açıqlanır:

4.6.1. qeyri-hökumət təşkilatlarının, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin tətbiq etdikləri əhəmiyyətli uçot siyasəti;

4.6.2. maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda əks etdirilmiş bütün maddələr, o cümlədən aktiv, öhdəlik və kapitalın hərəkəti; [13]

4.6.3. maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabatda əks etdirilmiş bütün maddələr üzrə hesablanmış və ödənilmiş məbləğlər; [14]

4.6.4. xalis aktivlərdə (kapitalda) dəyişikliklər haqqında hesabatda əks etdirilmiş bütün maddələr;

4.6.5. pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda əks etdirilmiş bütün maddələr; [15]

4.6.6. qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən alınmış hər bir ianə məbləği ayrıca əks etdirilməklə, ianələrin məbləği və ianəni vermiş şəxslər barədə aşağıdakı məlumatlar açıqlanır: [16]

4.6.6.1. ianəni verən hüquqi şəxs olduqda - hüquqi şəxsin adı, VÖEN-i, hüquqi ünvanı, bank rekvizitləri, əlaqə telefonu;

4.6.6.2. ianəni verən fiziki şəxs olduqda - fiziki şəxsin adı, soyadı, atasının adı, şəxsiyyət vəsiqəsinin digər göstəriciləri (seriyası, nömrəsi, şəxsiyyət vəsiqəsini verən orqanın adı, verilmə tarixi, fiziki şəxsin qeydiyyatda olduğu ünvan);

4.6.6.3. İanə edilən pul vəsaitlərinin bank hesabına (bank hesabının rekvizitləri açıqlanmaqla) köçürmə yolu ilə və (və ya) nağd şəkildə qəbul edilmiş məbləği. [17]

4.6.7. qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən əldə edilmiş hər bir qrant üzrə qrant müqaviləsinin qeydə alınması barədə məlumat, donorun və qrant layihəsinin adı, müddəti, qrant vəsaitinin ümumi məbləği və hesabat dövründə köçürülən hissəsi;

4.6.8. qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəliklərinin nizamnamə kapitalının ilkin məbləği və nizamnamə kapitalına əlavə edilmiş sonrakı qoyuluşlar barədə məlumatlar (o cümlədən nizamnamə kapitalına qoyuluş edən şəxslər barədə məlumatlar). [18]

5. İLLİK MALİYYƏ HESABATLARININ TƏQDİM EDİLMƏSİ QAYDASI

5.1. Qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri üzrə illik maliyyə hesabatları hesabat dövrü başa çatdıqdan sonra növbəti ilin aprel ayının 1-dən gec olmayaraq, aşağıdakı qaydada Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə təqdim edilməlidir: [19]

5.1.1. hesabat dövrü ərzində maliyyə fəaliyyəti olmayan qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat üzrə mövcud qalıqların istifadəsinin və maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabat üzrə dəyişikliyin olmaması barədə arayış (Forma № 5);

5.1.2. hesabat dövrü ərzində maliyyə fəaliyyəti olan qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat, maliyyə fəaliyyətinin nəticələri haqqında hesabat və əhəmiyyətli uçot siyasəti və izahlı qeydlər.

5.2. Qeyri-hökumət təşkilatı, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri illik maliyyə hesabatını müəyyən edilmiş müddətdə təqdim etmədikdə, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi həmin təşkilata yazılı surətdə xəbərdarlıq etməklə müvafiq hesabatın 30 (otuz) gün müddətində təqdim edilməsinə dair göstəriş verir. Bu müddətdə hesabat təqdim etməyən qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və ya nümayəndəlikləri Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əsasən məsuliyyət daşıyırlar. [20]

5.3. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi "Qeyri-hökumət təşkilatları (ictimai birliklər və fondlar) haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 29.4-cü maddəsində müəyyən edilmiş müddətdə illik maliyyə hesabatlarını təqdim etməyən və yazılı surətdə xəbərdarlıq edilmiş və ya inzibati məsuliyyətə cəlb olunmuş qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri barədə Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə hər il avqustun 1-dək məlumat verir. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi bu Qaydanın 5.1.1-ci yarımbəndinə uyğun olaraq təqdim edilmiş arayışlara əsasən hesabat dövrü ərzində maliyyə fəaliyyəti olmayan qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri barədə məlumatları hər il iyunun 1-dək Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə və Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyinə təqdim etməlidir. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi təqdim olunmuş arayışlara əsasən fəaliyyətini dayandırmış və bərpa etmiş qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və ya nümayəndəlikləri barədə məlumat əldə etdiyi təqdirdə, həmin məlumatları hər il iyunun 1-dək Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə və Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyinə təqdim etməlidir. [21]

5.4. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi qeyri-hökumət təşkilatı, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən təqdim olunan illik maliyyə hesabatlarında cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasının və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması haqqında qanunvericiliyin tələblərinin pozulduğu hallarda, bu barədə Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə məlumat verir.

5.5. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri tərəfindən qəbul edilən ianələrin məbləği və ianəni vermiş şəxs barədə məlumatları ildə bir dəfə Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə təqdim etməlidir. [22]

6. QEYRİ-HÖKUMƏT TƏŞKİLATLARININ İLLİK MALİYYƏ HESABATLARI ÜÇÜN HESABAT DÖVRÜ

6.1. İllik maliyyə hesabatları üçün aşağıdakı hesabat dövrləri müəyyən edilir:

6.1.1. qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri üçün hesabat dövrü yanvar ayının 1-dən dekabr ayının 31-i də daxil olmaqla;

6.1.2. il ərzində oktyabr ayının 1-dək yeni yaradılan qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri üçün birinci hesabat dövrü onların qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alındığı tarixdən dekabr ayının 31-i də daxil olmaqla;

6.1.3. oktyabr ayının 1-dən sonra yeni yaradılmış qeyri-hökumət təşkilatları, habelə xarici dövlətlərin qeyri-hökumət təşkilatlarının filial və nümayəndəlikləri üçün isə birinci hesabat dövrü onların qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alındığı tarixdən növbəti ilin dekabr ayının 31-i də daxil olmaqla.

7. İLLİK MALİYYƏ HESABATLARININ DƏRC EDİLMƏSİ

Qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən tərtib edilmiş illik maliyyə hesabatları onların internet səhifəsində yerləşdirilir. [23]

İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI

1.       3 iyun 2010-cu il tarixli 102 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2010-cu il, № 6, maddə 548)

2.       25 iyun 2013-cü il tarixli 161 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, № 06, maddə 771)

3.       06 iyun 2014-cü il tarixli 185 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Azərbaycan” qəzeti, 21 iyun 2014-cü il, № 130, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, № 06, maddə 740)

4.       27 yanvar 2015-ci il tarixli 16 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Azərbaycan” qəzeti, 31 yanvar 2015-ci il, № 23, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2015-ci il, № 1, maddə 68)

5.       28 mart 2016-cı il tarixli 137 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Azərbaycan” qəzeti, 03 aprel 2016-cı il, № 69, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, № 4, maddə 794)

6.       13 iyul 2018-ci il tarixli 301 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Xalq” qəzeti, 17 iyul 2018-ci il, № 156, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, №7, II kitab, maddə 1633)

7.       22 sentyabr 2018-ci il tarixli 410 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Xalq” qəzeti, 25 sentyabr 2018-ci il, № 214, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, №9, maddə 1938)

8.       16 mart 2022-ci il tarixli 94 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (“Xalq” qəzeti, 18 mart 2022-ci il, № 59, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, № 3, maddə 271)

QƏRARA EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI